Alergiczne zapalenie spojówek – przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest alergiczne zapalenie spojówek?

Spojówki to cienkie warstwy pokrywające oczy oraz powieki od wewnątrz. Stanowią pierwszą ,,linię obrony oka” przed uszkodzeniami mechanicznymi, infekcjami i wysychaniem. Produkują również śluz, który nawilża oko i ułatwia np. przesuwanie powieki po gałce ocznej. Są bardzo wrażliwe, bo mają liczne zakończenia nerwowe i stąd bardzo szybko reagują na obecność ciał obcych, wywołując odruch łzawienia. Schorzenie zapalenie spojówek może dotykać nawet 30% dorosłych i dzieci. Bardzo często występuje razem z alergicznym nieżytem nosa.

Alergiczne zapalenie spojówek to stan zapalny spojówek, który powstaje na skutek uczulenia na alergeny. Manifestuje się zaczerwienieniem, pieczeniem i świądem spojówek, często również nasilonym łzawieniem i obrzękiem. Zdecydowanie najczęstszą postacią tej choroby jest tzw. sezonowe alergiczne zapalenie spojówek, które występuje zwykle w formie łagodnej jako kilka epizodów rocznie, cechujących się łagodnymi objawami.

Okulista Bielsko

Jakie są rodzaje i przyczyny alergicznego zapalenia spojówek?

Alergiczne zapalenie spojówek dzieli się na ostre, okresowe oraz przewlekłe. Pierwszy rodzaj może się pojawić nagle, natychmiast po kontakcie chorego z alergenem (np. sierścią kota). Objawy zwykle są intensywne, ale ustępują samoistnie w ciągu 24-48 godzin. Z kolei okresowe alergiczne zapalenie spojówek często pojawia się u osób chorujących na alergiczny nieżyt nosa, na skutek działania alergenów zewnętrznych. Z reguły objawy powtarzają się co roku, w określonych miesiącach pylenia rośliny, na którą chory jest uczulony (np. trawy, drzew, chwastów). Natomiast przewlekłe alergiczne zapalenie spojówek powodują alergeny działające na organizm chorego cały rok – są to zwykle tzw. alergeny wewnętrzne (np. roztocza kurzu domowego, pleśń, sierść zwierząt). Dodatkowo wyróżnia się również tzw. zawodowe alergiczne zapalenie spojówek, które pojawia się po ekspozycji na alergen w miejscu pracy chorego.

Jakie są objawy alergicznego zapalenia spojówek?

Objawy alergicznego zapalenia spojówek pojawiają się po kontakcie z uczulającym alergenem, należą do nich zwykle: zaczerwienie oczu, świąd i obrzęk spojówek. Na ogół dotyczą obu oczu, ale po jednej stronie mogą być bardziej nasilone niż po drugiej.

Inne charakterystyczne objawy alergicznego zapalenia spojówek to m.in.:

• łzawienie,
• obrzęk powiek,
• wydzielina śluzowa: czasami o białej lub żółtawej barwie,
• uczucie piasku pod powiekami/uczucie obcego ciała w oku,
• chwilowe zaburzenia ostrości widzenia,
• zmiany skórne wokół oczu

Warto wiedzieć, że objawy alergicznego zapalenia spojówek mogą nasilać się w ciągu dnia, zwłaszcza rano i ustępować w nocy. Często towarzyszą im inne objawy alergii, takie jak katar, kichanie czy swędzenie nosa.

Jak leczy się alergiczne zapalenie spojówek?

Łatwo postawić diagnozę, gdy objawy oczne występują bezpośrednio po kontakcie z alergenami. Trudności mogą pojawić się przy rozpoznaniu przewlekłego alergicznego zapalenia spojówek, które często przebiega z łagodniejszymi, mniej nasilonymi objawami. Objawy alergicznego zapalenia spojówek może wstępnie zdiagnozować lekarz pierwszego kontaktu: internista lub pediatra. Specjaliści przeprowadzą podstawową diagnostykę i jeśli zajdzie potrzeba, skierują pacjenta do okulisty i/lub alergologa.

Podstawą leczenia alergicznego zapalenia spojówek jest unikanie narażenia na alergen wywołujący objawy, co oczywiście nie zawsze jest możliwe, zwłaszcza w przypadku alergenów obecnych w powietrzu, takich jak pyłki roślin czy roztocza. Dodatkowo zaleca się regularne przemywanie oczu solą fizjologiczną lub bezpiecznymi preparatami sztucznych łez bez konserwantów, aby zmniejszyć dyskomfort.

W przypadku nasilenia objawów, lekarz może przepisać także krople do oczu z lekami przeciwhistaminowymi, które łagodzą reakcję alergiczną lub specjalne maści na noc. W przypadku ostrego alergicznego zapalenia spojówek, aby zmniejszyć swędzenie i obrzęk, można stosować chłodne, wilgotne kompresy z gazy. Regularne chłodzenie okolic oczu może pomóc w redukcji dyskomfortu i ograniczyć potrzebę pocierania oczu, co zapobiega dalszemu nasilaniu objawów.