Co warto wiedzieć o cukrzycy?

Co to jest cukrzyca?

Cukrzyca to przewlekłe schorzenie, które charakteryzuje się nieprawidłowym poziomem glukozy we krwi. Podczas przebiegu choroby trzustka nie produkuje wystarczającej ilości insuliny, która odpowiada za właściwe stężenie glukozy. U chorego na cukrzycę może być obecne zarówno upośledzenie wydzielania, jak i funkcji insuliny.

Nieleczona cukrzyca prowadzi do zaburzeń czynności i uszkodzenia wielu narządów. Może skutkować poważnym upośledzeniem funkcji nerek, neuropatią z zespołem stopy cukrzycowej czy ślepotą. Cukrzyca prowadzić też może do zaburzeń świadomości lub śpiączki, a u około 40% pacjentów może również być przyczyną śmierci związanej z zaburzeniami sercowo-naczyniowymi.  

Jakie są rodzaje cukrzycy?

Cukrzyca tak naprawdę traktowana jest jako grupa chorób metabolicznych, ponieważ występuje w kilku typach i każdy z nich ma inne uwarunkowania. Rodzaj cukrzycy określa powody, przez które poziom cukru we krwi jest podwyższony oraz wyznacza zakres leczenia.     
                                                                                                                       
Cukrzyca typu I insulinozależna ujawnia się w wieku młodzieńczym i rozwija bardzo gwałtownie. Pierwsze objawy mogą pojawić się do 30. roku życia. To choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje trzustkę, co prowadzi do zniszczenia komórek produkujących insulinę. W kontrolowaniu cukrzycy typu I istotne są codzienne pomiary poziomu glukozy, które cukrzyk wykonuje sam w domu.

Najważniejsze objawy cukrzycy typu I:
•    przewlekłe zmęczenie i senność,
•    brak apetytu,
•    nadmierne pragnienie,
•    nagły spadek wagi i masy mięśniowej,
•    częste oddawanie moczu i infekcje intymne,
•    suchość skóry i błon śluzowych,
•    zapach acetonu z ust,
•    zaburzenia widzenia.

Cukrzyca typu II insulinoniezależna wynika z insulinooporności i jest najczęściej występującą postacią cukrzycy. W przeciwieństwie do typu I, rozwija się powoli i stopniowo. Mają na nią wpływ przede wszystkim czynniki środowiskowe oraz uwarunkowania genetyczne. W tym przypadku trzustka produkuje insulinę, ale obserwuje się zwiększoną odporność tkanek na jej działanie. 

Najważniejsze objawy cukrzycy typu II to:
•    nadmierne pragnienie,
•    częsty głód,
•    oddawanie większej ilości moczu,
•    częste zmęczenie, 
•    przybieranie na wadze,
•    wolniejsze gojenie się ran,
•    wahania nastroju,
•    bóle głowy, skurcze nóg oraz zaburzenia widzenia.

Kiedy możemy zachorować na cukrzycę? 

Wiele zależy od uwarunkowań genetycznych, czynników środowiskowych i rodzaju cukrzycy. Znaczenie mają również płeć i wiek. W przypadku cukrzycy typu I objawy występują nagle, a pacjent nie ma wpływu na nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego i rozwój choroby. Natomiast cukrzyca typu II rozwija się przede wszystkim w efekcie złej diety, braku ruchu czy nałogów. Dlatego bardzo ważna jest samoświadomość pacjenta, zdrowy tryb życia i zmiana złych przyzwyczajeń.

Najczęstsze przyczyny powstawania cukrzycy to:
•    złe nawyki żywieniowe,
•    nadwaga i otyłość,
•    nadciśnienie tętnicze,
•    stres,
•    zespół Cushinga,
•    mała ilość snu.

Kto może zachorować na cukrzycę?

Cukrzyca typu I to choroba autoimmunologiczna, na którą chorują przede wszystkim osoby młode i dzieci. W 90 proc. przypadków ujawnia się przed ukończeniem 30. roku życia. Czasami pierwsze objawy występują już w wieku dziecięcym. 

Cukrzyca typu II traktowana jest jako choroba społeczno-cywilizacyjna dlatego, że najczęściej pojawia się u osób, które prowadzą niezdrowy tryb życia, nie dbają o regularną aktywność fizyczną i dietę. Choroba diagnozowana jest głównie u dorosłych, którzy mają skłonność do nadwagi i otyłości. Ryzyko pojawienia się choroby możemy zniwelować poprzez modyfikację dotychczasowych nawyków.                                                 

Największe ryzyko zachorowania na cukrzycę dotyczy:                                                                                                                                                      
•    osób powyżej 45. roku życia,
•    osób z cukrzycą występującą w rodzinie,
•    pacjentów z nadwagą i otyłością, 
•    chorujących na nadciśnienie tętnicze,
•    osób z hiperlipidemią,
•    kobiet, które miały cukrzycę ciążową,
•    kobiet z zespołem policystycznych jajników,
•    osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego.

Jak leczymy cukrzycę? 

Rozpoznanie samej choroby jest bardzo proste – wystarczy wykonać podstawowe badanie w kierunku cukrzycy, czyli oznaczenie poziomu glukozy we krwi. Rozszerzona diagnostyka polega na wykonaniu badania tzw. krzywej cukrowej i krzywej insulinowej. Badania te polegają na pobraniu próbki krwi na czczo, a następnie podaje się doustnie roztwór glukozy i wykonuje się kolejne próbki krwi po 1 godzinie i po 2 godzinach od spożycia glukozy.

Leczenie cukrzycy rozpoczyna się od modyfikacji dotychczasowego stylu życia, zastosowania diety oraz redukcji masy ciała. Stosuje się również leki doustne obniżające poziom cukru we krwi. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie insuliny. 

W Poradni Diabetologicznej Centrum Lekarskiego ALFA w Bielsku-Białej przeprowadzamy niezbędną diagnostykę w kierunku cukrzycy i wybieramy odpowiednie leczenie.

Diabetolog Bielsko