Kamienie moczowe – charakterystyka, objawy i leczenie

Objawy kamieni moczowych

Kamienie moczowe mogą początkowo przebiegać bezobjawowo, szczególnie gdy są małe i pozostają nieruchome. Najbardziej charakterystycznym symptomem jest tzw. kolka nerkowa – nagły, silny ból w okolicy lędźwiowej, promieniujący do pachwiny, podbrzusza lub narządów płciowych. Towarzyszyć temu mogą nudności, wymioty, krwiomocz (obecność krwi w moczu) oraz pieczenie podczas oddawania moczu.

Objawy mogą obejmować także częste parcie na mocz, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, a w przypadku współistniejących infekcji – gorączkę i dreszcze. Intensywność objawów zależy od wielkości i lokalizacji kamieni. W niektórych przypadkach, gdy kamień nie powoduje zatoru ani podrażnienia, może pozostać niezauważony.

Urolog

Rodzaje kamieni moczowych

Kamienie moczowe różnią się składem chemicznym i przyczynami powstawania. Do najczęściej spotykanych typów należą:

• kamienie szczawianowo-wapniowe: to najczęstszy rodzaj, związany z nadmiarem szczawianów w diecie lub zaburzeniami wchłaniania wapnia,
• kamienie moczanowe: powstają przy nadmiarze kwasu moczowego, często u pacjentów z dną moczanową,
• kamienie struwitowe: tworzą się w wyniku przewlekłych zakażeń układu moczowego, głównie u kobiet,
• kamienie cystynowe: rzadkie, związane z genetycznym defektem metabolizmu cystyny.

Przyczyny kamieni moczowych

Kamienie moczowe powstają w wyniku nadmiernego stężenia substancji chemicznych w moczu, takich jak szczawiany, wapń, kwas moczowy czy cystyna. Do najczęstszych przyczyn należą:

• odwodnienie – zbyt mała ilość płynów prowadzi do zagęszczenia moczu, co sprzyja wytrącaniu się kryształów,
• nieprawidłowa dieta – nadmiar soli, białka zwierzęcego czy cukru zwiększa ryzyko kamicy moczowej,
• czynniki genetyczne – predyspozycje genetyczne mają istotne znaczenie, zwłaszcza w przypadku kamieni cystynowych,
• infekcje układu moczowego – nawracające zakażenia mogą sprzyjać powstawaniu kamieni struwitowych,
• leki i choroby towarzyszące – niektóre leki, takie jak np. diuretyki, oraz schorzenia metaboliczne, takie jak dna moczanowa, zwiększają ryzyko kamicy,
• styl życia – siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej mogą prowadzić do zastoju moczu, a tym samym sprzyjać formowaniu kamieni.

Leczenie kamieni moczowych

W przypadku małych kamieni leczenie zwykle polega na stosowaniu leków przeciwbólowych i rozkurczowych, a także zwiększeniu spożycia płynów, co wspomaga naturalne wydalanie kamieni. Dieta powinna być dostosowana do rodzaju kamieni – np. ograniczenie szczawianów w diecie w przypadku kamieni wapniowych.

Jeśli kamienie są zbyt duże, aby zostały wydalone samoistnie lub powodują powikłania, konieczna może być interwencja medyczna. Litotrypsja pozaustrojowa (ESWL) rozbija kamienie za pomocą fal uderzeniowych. Ureteroskopia pozwala na usunięcie kamieni za pomocą endoskopu, a w trudniejszych przypadkach stosuje się metody przezskórne (PCNL) lub zabiegi chirurgiczne. W operacyjnym leczeniu kamieni moczowych stosuje się też leczenie laserowe.  Laser holmowy precycyjnie rozbija kamienie, minimalizując ryzyko nawrotów.

W Oddziale Urologii Centrum Lekarskiego ALFA w Skoczowie diagnozujemy i leczymy schorzenia urologiczne – w tym kamicę nerek, moczowodów i pęcherza.

Dowiedz się więcej o leczeniu kamicy nerkowej w Centrum Lekarskim ALFA