Wszystko, co warto wiedzieć o zabiegu usunięcia zaćmy

Zaćma (nazywana również kataraktą) to choroba oczu polegająca na stopniowym zmętnieniu naturalnej soczewki oka. Zdrowa soczewka jest idealnie przejrzysta i elastyczna, dzięki czemu zapewnia ostre widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach (akomodacja) oraz prawidłowe rozróżnianie barw. Kiedy soczewka oka traci swoje najważniejsze funkcje optyczne, pojawia się ogólne pogorszenie jakości widzenia. 

Leczenie zaćmy

Najczęstszą postacią zaćmy jest tzw. zaćma nabyta, która powstaje wraz z wiekiem, w wyniku starzenia się ludzkiego organizmu (zaćma starcza) lub jako powikłanie współistniejących chorób ogólnoustrojowych, np. cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, urazów, stanów zapalnych oka. Zaćma może również pojawić jako skutek uboczny stosowania niektórych leków, np. kortykosteroidów. Niekiedy zaćma może mieć postać zaćmy wrodzonej i wtedy może również pojawić się od urodzenia u dzieci, np. z powodu wrodzonych wad lub infekcji prenatalnych, chorób matki w ciąży, do których należy m.in. cukrzyca ciążowa.  

Jakie są objawy zaćmy? 

Zaćma nabyta postępuje powoli, a w miarę jej rozwoju pojawiają się różne zaburzenia widzenia. Są to m.in. takie objawy, jak pogorszenie ostrości wzroku, nadwrażliwość na światło, dyskomfort i szybsze męczenie się wzroku. Przy zaawansowanej zaćmie pacjenci często mówią o widzeniu przedmiotów „jak przez brudną szybę” albo „przez mgłę”. Zwykle wtedy pojawia się również podwójne widzenie oraz występują problemy w odróżnianiu barw.

Objawy wzrokowe zaćmy mogą być również uzależnione od lokalizacji zmętnienia. Przykładowo, osoby z zaćmą jądrową (czyli umiejscowioną w środkowej części soczewki) widzą źle w jasnym oświetleniu i często mówią, że ,,tracą wzrok" po wyjściu na zewnątrz, szczególnie w słoneczny dzień. Inne rodzaje zaćmy związane z umiejscowieniem zmętnienia soczewki to również zaćma korowa (zmętnienie na obwodzie soczewki) oraz zaćma podterbkowa tylna. 

Na czym polega zabieg usunięcia zaćmy?

Jedyną skuteczną metodą leczenia zaćmy jest zabieg chirurgiczny, podczas którego naturalna, zmętniona soczewka oka zostaje usunięta i zastąpiona sztuczną soczewką wewnątrzgałkową o indywidualnie dobranej mocy optycznej. Podstawą kwalifikacji do zabiegu usunięcia zaćmy są szczegółowe badania diagnostyczne u lekarza okulisty, które dostarczają informacji o stanie zdrowia narządu wzroku. Należą do nich m.in. badanie ostrości wzorku, badanie dna oka, pomiar ciśnienia śródgałkowego, badanie w lampie szczelinowej. Podczas kwalifikacji do zabiegu usunięcia zaćmy wykonuje się również badanie biometrii oka, aby odpowiednio dobrać rodzaj i moc soczewki wewnątrzgałkowej.

W Centrum Lekarskim ALFA w Skoczowie stosujemy biometr optyczny, który dokonuje wielu optycznych pomiarów parametrów oka, niezbędnych przy planowaniu zabiegu usunięcia zaćmy i podczas doboru mocy sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej. Aparat obrazuje również skan siatkówki oka, co pozwala na ocenę prawidłowości pomiaru długości gałki ocznej, która jest jednym z najważniejszych czynników przy prawidłowej kalkulacji soczewki wewnatrzgalkowej.

Chirurgia zaćmy metodą fakoemulsyfikacji – jak przebiega zabieg krok po kroku?

Operacja zaćmy trwa kilkanaście minut i przeprowadzana jest w ramach tzw. chirurgii jednego dnia. Przed zabiegiem pacjent zostaje znieczulony miejscowo kroplami do oczu. Podczas operacji zaćmy chirurg okulista najpierw zakłada specjalną rozwórkę, aby zabezpieczyć oko przed mruganiem. Następnie wykonuje niewielkie nacięcie rogówki (około 2,4 mm) i usuwa zmętniałą soczewkę oka za pomocą ultradźwięków (zabieg usunięcia zaćmy metodą fakoemulsyfikacji). W kolejnym kroku następuje „mocowanie” sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej o wybranej mocy optycznej. Co ciekawe, w czasie implantacji soczewka jest złożona i rozkłada się dopiero w oku, zajmując właściwą pozycję.  

W Centrum Lekarskim ALFA, stosujemy specjalny mikroskop operacyjny, który jest zintegrowany z platformą diagnostyczną, co umożliwia nałożenie obrazu parametrów soczewki na rzeczywisty obraz oka podczas zabiegu. Urządzenie wspomaga pracę lekarza i eliminuje ryzyko nieprawidłowego ułożenia sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej – co jest najczęstszą przyczyną tzw. wady resztkowej po zabiegu usunięcia zaćmy.

Okulista Bielsko-Biała 

Ile trwa rekonwalescencja po operacji zaćmy?

Niedługo po zakończeniu zabiegu usunięcia zaćmy, pacjent może wrócić do domu. Całkowity powrót do zdrowia następuje po około 4-6 tygodniach od daty zabiegu. Szczególnie ważne są pierwsze 24 godziny po zabiegu, ponieważ wtedy oko jest najbardziej narażone na ryzyko szkodliwy wpływ różnych czynników zewnętrznych i infekcje oka.

Soczewki wewnątrzgałkowe stosowane podczas operacji zaćmy

Soczewki wewnątrzgałkowe stosowane podczas operacji zaćmy to sztuczne soczewki, które zastępują zmętniałą, naturalną soczewkę oka. Soczewki te są wykonane z biokompatybilnych materiałów, których oko nie odrzuca i są wszczepiane do oka na stałe. 

Zabieg usunięcia zaćmy może być wykonany zarówno w ramach refundacji z NFZ, jak i prywatnie. W przypadku refundacji zabiegu usunięcia zaćmy przez Narodowy Fundusz Zdrowia, najczęściej używane są tzw. soczewki jednoogniskowe, w tym toryczne powyżej 2 dioptrii cylindrycznych (dla astygmatyków). Soczewki jednoogniskowe korygują widzenie w jednej odległości – do dali lub bliży. W tym przypadku, pacjenci często wybierają korekcję do dali i wspomagają się dodatkowymi okularami do czytania.

Leczenie zaćmy na NFZ

Natomiast inne rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych stosowanych podczas zabiegu usunięcia zaćmy to m.in. zaawansowane soczewki wieloogniskowe (trójogniskowe) oraz soczewki o zwiększonej głębi ostrości (EDoF). Soczewki wieloogniskowe zapewniają widzenie we wszystkich odległościach – do dali, bliży, jak i odległości pośrednich.

Operacja zaćmy z NFZ i prywatnie w Centrum Lekarskim ALFA

W Centrum Lekarskim ALFA w Oddziale Okulistyki w Skoczowie wykonujemy zabiegi usunięcia zaćmy w ramach kontraktu z NFZ oraz prywatnie. Przeprowadzamy operacje zaćmy w każdym stopniu zaawansowania choroby. Nie warto odkładać tej decyzji na ostatni moment, ponieważ nieleczona zaćma może doprowadzić do utraty wzroku!