Zaćma: czy to choroba tylko osób starszych? Objawy, przyczyny i leczenie zaćmy

Czym jest zaćma w oku i jakie są jej objawy?

Zaćma (in. katarakta) to schorzenie oczu, które powoduje zmętnienie soczewki oka. Soczewka to przezroczysta struktura znajdująca się wewnątrz gałki ocznej, tuż za tęczówką. Odpowiada za skupianie promieni świetlnych na siatkówce, czyli wewnętrznej warstwie oka, gdzie powstaje obraz.  

Leczenie zaćmy

W wyniku zaćmy soczewka oka staje się mętna, co utrudnia przechodzenie światła i powoduje różne zaburzenia widzenia – w szczególności pogorszenie ostrości widzenia, wrażenie widzenia ,,jak przez brudną szybę”, problemy z prawidłowym rozpoznawaniem kolorów i barw. Zaćma występuje zwykle najpierw w jednym oku, ale może być także obuoczna. Objawy zaćmy mogą różnić się w zależności od stopnia zaawansowania choroby — niektórzy pacjenci mogą zauważyć także zwiększoną wrażliwość na światło, problemy z widzeniem w nocy lub podwójne widzenie. Z czasem, bez leczenia, objawy ulegają nasileniu, co znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie.

Jakie są rodzaje zaćmy? 

Chociaż najczęściej kojarzymy zaćmę z procesem starzenia, to jej przyczyny i przebieg mogą być różnorodne. Rodzaje zaćmy można podzielić ze względu na przyczynę powstawania: zaćma wrodzona i zaćma nabyta, zaćma starcza oraz ze względu na lokalizację zmętnienia – zaćma jądrowa, korowa, podtorebkowa.

Zaćma nabyta 
Zaćma nabyta może rozwijać się w wyniku różnych czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Przyczynami jej powstawania mogą być urazy oka, długotrwałe stosowanie leków (takich jak sterydy), ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, a także różne choroby ogólnoustrojowe (np. cukrzyca). 

Do tej grupy należy również zaćma pourazowa, zaćma polekowa oraz zaćma będąca wynikiem chorób zapalnych oczu. Ten rodzaj zaćmy może pojawić się niezależnie od wieku i w niektórych przypadkach zaćma nabyta może być sklasyfikowana jako choroba zawodowa oczu – jeśli powstanie w wyniku długotrwałego narażenia na czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy.

Operacja zaćmy

Zaćma nabyta to także tzw. zaćma starcza, która powstaje w wyniku naturalnych procesów starzenia się organizmu i związanych z nimi zmian w strukturze soczewki oka. Zmętnienie soczewki, które jest charakterystyczne dla zaćmy, postępuje wraz z wiekiem i prowadzi do stopniowego pogorszenia ostrości widzenia. Ten rodzaj zaćmy występuje statystycznie najczęściej, a pierwsze objawy schorzenia mogą pojawić się już po 55. roku życia.

Zaćma wrodzona u dzieci 
Zaćma wrodzona dotyczy niemowląt i małych dzieci. W tym przypadku do zaburzeń rozwoju oka dochodzi już w okresie płodowym, np. w wyniku zakażeń wewnątrzmacicznych, stosowania przez kobietę w ciąży kortykosteroidów, sulfonamidów lub innych leków. Zaćma, którą diagnozuje się u niemowląt oraz dzieci, może być również skutkiem obciążenia genetycznego (tzw. zaćma dziedziczna). Pierwsze objawy zaćmy wrodzonej rozpoznaje się u dziecka na podstawie np. odruchu palcowo-ocznego, białej lub brunatnej źrenicy oka i braku reakcji źrenic na światło.

Zabieg usunięcia zaćmy – jedyna metoda leczenia schorzenia

Zabieg usunięcia zaćmy to jedyna metoda leczenia schorzenia, niezależnie od jego rodzaju. Operację zaćmy wykonuje się zarówno u osób dorosłych, jak i w razie takiej konieczności – u nastolatków oraz dzieci. Procedura trwa ok. 20-30 min. na jedno oko i wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym, kroplowym. Zabieg przeprowadzany jest w ramach chirurgii jednego dnia i polega na usunięciu zmętniałej soczewki oka za pomocą ultradźwięków (metoda fakoemulsyfikacji). Następnie chirurg okulista wszczepia sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową o indywidualnie dobranej mocy, która ma za zadanie zastąpić funkcje usuniętej, naturalnej soczewki. 

To też może Cię zainteresować: Rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych w leczeniu zaćmy

Operację zaćmy można wykonać zarówno prywatnie, jak i w ramach leczenia z NFZ. W przypadku refundacji zabiegu usunięcia zaćmy z Narodowego Funduszu Zdrowia, najczęściej używane są tzw. soczewki jednoogniskowe, w tym toryczne powyżej 2 dioptrii cylindrycznych (dla astygmatyków). Soczewki jednoogniskowe korygują wzrok do jednej wybranej odległości. 

Chirurgia zaćmy z NFZ i prywatnie w Centrum Lekarskim ALFA

W Centrum Lekarskim ALFA w Oddziale Okulistyki w Skoczowie wykonujemy zabiegi usunięcia zaćmy w ramach kontraktu z NFZ oraz prywatnie. Przeprowadzamy operacje zaćmy w każdym stopniu zaawansowania choroby.

Okulista Skoczów