Choroby rogówki oka – rodzaje, diagnostyka, leczenie

Co to jest rogówka oka?

Rogówka jest zewnętrzną warstwą oka, przez którą światło wnika do jego wnętrza. Jej zadaniem jest jednoczesne łamanie i skupianie promieni świetlnych tak, aby tworzyć wyraźny obraz. Zdrowa rogówka oka jest przezroczysta, ma właściwą krzywiznę, grubość oraz gładką powierzchnię, którą pokrywa prawidłowy film łzowy. Dolegliwości związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem rogówki oka potrafią być bardzo bolesne – dlatego, że choć ta część oka nie jest ukrwiona, ale ma sporo zakończeń nerwowych. W przypadku podejrzenia rozwijającej się choroby rogówki oka, oprócz pogorszenia się jakości widzenia, możemy odczuwać także ból oka (często określany jako piasek w oczach), który nasila się w szczególności przy poruszaniu powiekami.

Rodzaje chorób rogówki oka 

Rogówka oka jest bardzo delikatna, a tym samym narażona na wszelkie uszkodzenia powstałe wskutek czynników termicznych, chemicznych czy mechanicznych. Drobne urazy rogówki goją się zwykle szybko, w ciągu kilku dni, ponieważ ta warstwa oka szybko się regeneruje. Inaczej jest w przypadku poważnych uszkodzeń, stanów zapalnych lub rozwijających się chorób rogówki, które wymagają podjęcia odpowiedniego leczenia. Do najbardziej powszechnych schorzeń związanych z rogówką oka należą: zespół suchego oka, zapalenie rogówki oka, stożek rogówki oraz zwyrodnienie rogówki oka. 

Zespół suchego oka 

To dolegliwość, w przebiegu której powierzchnia oka nie jest właściwie nawilżona przez film łzowy, w efekcie czego zarówno rogówka, jak i spojówka oka stają się suche, przez co możemy odczuwać spory dyskomfort. Objawy zespołu suchego oka to m.in. uczucie pieczenia, piasku pod powiekami, swędzenia, suchości i zmęczenia oczu, a czasami również mogą pojawić się wahania ostrości widzenia i przekrwienie oczu.  

Zespół suchego oka może być spowodowany wieloma czynnikami. Wpływ ma m.in. wiek czy stosowanie niektórych leków, np. przeciwhistaminowych, antykoncepcyjnych, przeciwmigrenowych, przeciwarytmicznych, antydepresyjnych czy obniżających ciśnienie krwi. Zespół suchego oka to także dolegliwość związana z długotrwałym korzystaniem z komputera oraz z chorobami autoimmunologicznymi, dermatologicznymi czy neurologicznymi.  

Zapalenie rogówki oka  

To schorzenie, które może występować na tle wirusowym (np. wirus opryszczki, alergeny), bakteryjnym lub grzybicznym. Wirusowe zapalenie rogówki spotyka się przede wszystkim u osób z obniżoną odpornością. Natomiast bakteryjne zapalenie rogówki, jak sama nazwa wskazuje, wywołują bakterie – takie, jak gronkowce złociste, dwoinka rzeżączki i paciorkowce. Z kolei grzybicze zapalenie rogówki wywoływane jest głównie przez patogeny grzybicze z grupy Candida, Aspergillus, Fusarium. Zapalenie rogówki objawia się światłowstrętem, bólem oraz zaczerwienienie oka. Czasami objawom tym towarzyszy obrzęk powiek lub ropna wydzielina. 

Stożek rogówki 

Stożek rogówki powoduje ścieńczenie oraz zaburzenie kształtu rogówki w postaci uwypuklenia przypominającego „stożek”. Stożek rogówki zwykle dotyczy obu oczu, jednak objawy choroby niekoniecznie muszą być takie same. Należą do nich: rozmyte widzenie, osłabienie ostrości obrazu, duża wrażliwość na światło, pojawiający się rozbłysk wokół źródła światła, obrzęk rogówki, wysoki i nieregularny astygmatyzm.

Zwyrodnienie rogówki 

Schorzenie często powstaje wskutek innych chorób lub zażywania leków. Do objawów zaawansowanej postaci choroby zaliczamy: upośledzenie ostrości wzroku, łzawienie, wrażenie ciała obcego w oku. Zwyrodnienia rogówki mogą również być naturalną konsekwencją procesu starzenia się organizmu. Poza objawami, które odczuwa chory, schorzenie wywołuje zmiany w wyglądzie samej rogówki, np. zmiana prawidłowego kształtu lub przezroczystości, w efekcie czego chora rogówka staje się matowa, a na jej powierzchni mogą występować drobne guzki i bruzdy.

Inne choroby rogówki oka to także: 

• utrata przejrzystości rogówki, która jest konsekwencja przebytych chorób rogówki, ale może też pojawić się jako efekt wad wrodzonych czy chorób metabolicznych i zwyrodnień.
• skrzydlik, o którym mówimy, gdy spojówka nadmiernie się rozrasta i przekracza rąbek rogówki, narastając na przezroczystą tkankę rogówki; dzieje się tak, gdy oko narażone jest na zanieczyszczenia i podrażnienia, długotrwałe działanie wiatru czy nasłonecznienia.

Jak leczy się choroby rogówki?

Zmiany w obrębie rogówki oka mogą sygnalizować nie tylko postępujące schorzenia samej rogówki, ale także choroby całego organizmu – dlatego istotna jest diagnostyka i regularne wizyty u okulisty! Brak podjęcia odpowiedniej terapii prowadzi do nasilenia objawów chorobowych i może skutkować trwałym uszkodzeniem tej części naszego oka w przyszłości. Leczenie chorób rogówki oka zależy od przyczyny, która wywołała stan chorobowy. W przypadku stanów zapalnych i uszkodzeń rogówki, okulista może zalecić stosowanie leków miejscowych kroplowych. Niektóre schorzenia wymagają jednak przeprowadzenia zabiegów. Wśród nich najczęściej wykonuje się:

• cross linking – czyli zabieg stosowany w przypadku stożka rogówki, który polega na nasączeniu rogówki ryboflawiną (witaminą B2) i naświetlaniu jej promieniowaniem ultrafioletowym z zakresu UVA;
• przeszczep rogówki – stosowany w bardzo zaawansowanych stanach chorobowych rogówki oka, np. gdy pojawiają się na niej blizny, w przypadku utraty przejrzystości rogówki, perforacji rogówki, zaawansowanych postaci stożka rogówki;
• w leczeniu zespołu suchego oka (ZSO) wykonywany jest również zabieg oczyszczenia gruczołów Meiboma oraz zabieg zamknięcia punktów łzowych za pomocą specjalnych koreczków. 

W Centrum Lekarskim ALFA w Skoczowie w Oddziale Okulistyki diagnozujemy i leczymy choroby rogówki, m.in. takie jak: stożek rogówki, zespół suchego oka, zapalenia i zwyrodnienia rogówki, skrzydlik. Okulista Bielsko