Czym jest cystoskopia i na czym polega?

Cystoskopia (uretrocystoskopia) jest badaniem diagnostyczno-leczniczym pęcherza moczowego, które polega na umieszczeniu w cewce moczowej i w pęcherzu specjalnego wziernika, zwanego cystoskopem. Urządzenie wyposażone jest w układ optyczny, a także źródło światła, dzięki czemu umożliwia naoczną obserwację i ocenę ewentualnych nieprawidłowości w obrębie układu moczowego. Cystoskop pozwala też na pobranie wycinka do badań czy kruszenie znajdujących się w pęcherzu moczowym kamieni lub usunięcie guza. Cystoskopia jest badaniem inwazyjnym, które przeprowadza się najczęściej w znieczuleniu miejscowym, a w niektórych przypadkach także w znieczuleniu ogólnym. Badanie przeprowadza lekarz urolog.

Urolog Skoczów

Jakie są wskazania do wykonania cystoskopii?

Badanie uretocystoskopii stosuje się, gdy u pacjenta występują długotrwałe choroby układu moczowego, które mimo leczenia nie ustępują. Są to m.in. niereagujące na leczenie dolegliwości bólowe, infekcje układu moczowego, podrażnienie układu moczowego czy duże nasilenie innych objawów chorobowych. W trakcie badania oceniana jest m.in. cewka moczowa, powierzchnia błony śluzowej pęcherza moczowego oraz ujścia moczowodów.

Inne wskazania do wykonania cystoskopii:

• nietrzymanie moczu
• krwiomocz
• kamica pęcherza
• przewlekłe infekcje układu moczowego
• zaleganie moczu w pęcherzu moczowym
• podejrzenie występowania nowotworów układu moczowego
• podejrzenie wad rozwojowych cewki moczowej i pęcherza
• podrażnienia układu moczowego po operacji, np. w obrębie miednicy

Cystoskopia to badanie, które wykonuje się nie tylko w celu diagnostyki problemów ze strony układu moczowego, ale także przy usuwaniu metodą endoskopową niektórych guzów pęcherza, np. brodawczaka pęcherza moczowego. W przebiegu badania możliwe jest także pobranie materiału do badania histopatologicznego – fragmenty ściany pęcherza pobierane są specjalnymi kleszczykami.

Jak przebiega cystoskopia?

Badanie polega na użyciu cystoskopu do obejrzenia przez wziernik dolnej części dróg moczowych, a całą procedurę poprzedza wypełnienie pęcherza moczowego roztworem soli fizjologicznej lub wody do irygacji. Następnie lekarz urolog wprowadza cystoskop do pęcherza moczowego przez cewkę moczową – aparat swoim kształtem przypomina nieco metalową rurkę wielkości ołówka i może występować w formie giętkiej i sztywnej.

• Cystoskopy miękkie – stosuje się jako narzędzie diagnostyczne w ocenie cewki moczowej i pęcherza moczowego.
• Cystoskopy twarde – używane są do diagnozowania, a następnie usuwania guzów i kamieni.

Ułożenie do zabiegu jest takie, jak podczas badania ginekologicznego – pacjent układany jest z nogami do góry, zgiętymi w stawach biodrowych i kolanowych, następnie lekarz dezynfekuje okolicę zewnętrznego ujścia cewki moczowej oraz podaje docewkowo żel. Badanie wykonuje się najczęściej w znieczuleniu miejscowym (po podaniu przezcewkowo żelu z lignokainą), trwa ono około 15 minut, a pacjent tego samego dnia może wrócić do domu.

Niekiedy jednak istnieje potrzeba zastosowania znieczulenia ogólnego, np. w przypadku pogłębionej diagnostyki lub zabiegu (wykrycie i usunięcie guza, skruszenie kamieni w pęcherzu moczowym). W takiej sytuacji po badaniu potrzebna będzie kilkudniowa hospitalizacja.

Kiedy nie można wykonać cystoskopii?

Bezwzględnym przeciwskazaniem do wykonania cystoskopii jest ostre zapalenie pęcherza moczowego lub gruczołu krokowego ze względu na ryzyko narażenia pacjenta na rozwój sepsy.  Nie powinno się jej także wykonywać, gdy występowały wcześniej uszkodzenia pęcherza moczowego na skutek urazu lub przebyliśmy zawał mięśnia sercowego. Dlatego przed wykonaniem uretocyctoskopii pacjent oddaje krew do analizy i przyjmuje leki antybakteryjne. Przed wykonaniem zabiegu powinno się również zadbać o higienę miejsc intymnych i opróżnienie pęcherza.

Urologia w Centrum Lekarskim ALFA

W Centrum Lekarskim ALFA zajmujemy się diagnostyką oraz leczeniem schorzeń i chorób urologicznych. Przeprowadzamy pełny zakres badań specjalistycznych, w tym wykonujemy również cystoskopię. W naszej Poradni Urologicznej w Bielsku-Białej i w Skoczowie leczymy w ramach NFZ i prywatnie. Zabiegi operacyjne wykonujemy zaś w Oddziale Urologii w Centrum Lekarskim ALFA w Skoczowie. 

Poradnia Urologiczna Centrum Lekarskie ALFA

Oddział Urologii w Skoczowie