Leki biologiczne w leczeniu stwardnienia rozsianego

Czym jest stwardnienie rozsiane (SM)?

Stwardnienie rozsiane (SM) należy do schorzeń autoimmunologicznych ośrodkowego układu nerwowego. W przebiegu choroby układ odpornościowy atakuje osłonki mielinowe, które otaczają włókna nerwowe, co prowadzi do ich uszkodzenia i zakłócenia przekazywania sygnałów nerwowych. Na skutek tego pojawiają się bardzo poważne zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym – zarówno w sferze ruchowej, czuciowej, jak i w sferze intelektualnej chorego. 

Leczenie stwardnienia rozsianego

Objawy stwardnienia rozsianego są bardzo zróżnicowane i mogą się różnić w zależności od tego, które części układu nerwowego są dotknięte chorobą. Do najczęstszych objawów SM należą m.in.:

• zaburzenia czucia (drętwienie, mrowienie kończyn, bóle neuropatyczne, zaburzenia temperatury i ,,czucia” bólu),
• zaburzenia ruchu (osłabienie, sztywność mięśni, drżenie, zaburzenia równowagi i koordynacji),
• zaburzenia widzenia (nieostre, podwójne widzenie, zmiany w polu widzenia),
• zaburzenia mowy (niepłynność mowy, trudności z artykulacją),
• zaburzenia poznawcze (problemy z pamięcią, koncentracją, zaburzenia uwagi),
• inne (np. nietrzymanie moczu, zaparcia, depresja). 

Czym są leki biologiczne? 

Leki biologiczne to grupa leków, które w ostatnich latach zrewolucjonizowały leczenie wielu chorób, w tym również tych dotyczących układu nerwowego. W przeciwieństwie do tradycyjnych leków syntetycznych, leki biologiczne są wytwarzane na bazie żywych organizmów lub ich składników. 

Preparaty są zaprojektowane tak, aby działać na konkretne cząsteczki lub komórki zaangażowane w rozwój danej choroby, dzięki temu powodują np. mniej skutków ubocznych w porównaniu do tradycyjnych leków. W wielu chorobach neurologicznych (takich jak np. stwardnienie rozsiane) układ odpornościowy błędnie atakuje własne komórki nerwowe. Leki biologiczne mogą hamować tę nieprawidłową odpowiedź immunologiczną.

Jak działają leki biologiczne w leczeniu stwardnienia rozsianego?

Stwardnienie rozsiane wciąż pozostaje chorobą nieuleczalną, jednak rozwój inżynierii genetycznej i biologii molekularnej przyczynia się do tworzenia coraz skuteczniejszych leków, które mają za zadanie spowolnić przebieg choroby i hamować procesy autoimmunologiczne doprowadzające do uszkodzenia mieliny. Ponadto wykorzystywanie leków już stosowanych w leczeniu procesów autoimmunologicznych zachodzących w innych układach człowieka rozszerza możliwości oddziaływania na chorobę.

Leki biologiczne stosowane w terapii stwardnienia rozsianego (SM) działają głównie poprzez modulowanie aktywności układu odpornościowego. Ich celem jest blokowanie lub ograniczanie aktywności określonych typów komórek odpornościowych, takich jak limfocyty T i B, które odgrywają kluczową rolę w procesach zapalnych niszczących osłonki mielinowe w mózgu i rdzeniu kręgowym. 

Decyzję o rozpoczęciu terapii lekami biologicznymi oraz wyborze odpowiedniego preparatu podejmuje zawsze lekarz neurolog, kierując się wynikami szczegółowych badań. Oceniane są m.in. stopień zaawansowania choroby, częstotliwość i nasilenie objawów, a także wyniki badań obrazowych, takich jak np. rezonans magnetyczny (MRI), które pozwalają ocenić liczbę i lokalizację ognisk demielinizacyjnych. Dodatkowo uwzględnia się ogólny stan zdrowia pacjenta, jego styl życia oraz ewentualne przeciwwskazania do stosowania danego leku. W trakcie terapii pacjent pozostaje pod stałą kontrolą lekarza, który monitoruje skuteczność leczenia i ewentualne działania niepożądane, dostosowując terapię do zmieniających się potrzeb.

Neurolog