5 objawów, które mogą świadczyć o chorobach naczyń

1. Zimne dłonie i stopy – nie zawsze kwestia pogody

Uczucie zimna w kończynach (szczególnie w palcach rąk i nóg) to jeden z najczęściej bagatelizowanych objawów zaburzeń krążenia. W prawidłowych warunkach organizm reguluje temperaturę ciała poprzez odpowiednie rozszerzanie i zwężanie naczyń krwionośnych. Gdy jednak dochodzi do ich zwężenia, na przykład wskutek miażdżycy, choroby Buergera czy skurczu naczyń (np. w przebiegu choroby Raynauda), dopływ krwi do kończyn zostaje ograniczony. Skutkiem tego jest nie tylko uczucie chłodu, ale również bladość, mrowienie, a czasem nawet sinienie palców.

Chirurg naczyniowy Skoczów

Zimne kończyny, które utrzymują się mimo ciepłego otoczenia lub występują jednostronnie (np. tylko w jednej stopie), powinny skłonić do refleksji i konsultacji lekarskiej. U niektórych pacjentów objaw ten może być zwiastunem poważniejszego problemu – na przykład przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych. Co więcej, takie objawy są często pierwszym sygnałem choroby u młodszych osób, szczególnie palaczy, u których występuje większe ryzyko rozwoju zapaleń naczyń, takich jak choroba Buergera.

2. Ból nóg przy chodzeniu – objaw, który często bagatelizujemy

Jeśli podczas spaceru musisz co kilka minut przystawać z powodu bólu łydek, ud czy pośladków, który ustępuje po krótkim odpoczynku – nie ignoruj tego sygnału. To może być tzw. chromanie przestankowe – jeden z najbardziej charakterystycznych symptomów przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych (PNKKD), spowodowanego zwężeniem lub zamknięciem tętnic kończyn, zwykle w wyniku miażdżycy.

W zdrowym organizmie mięśnie podczas ruchu otrzymują zwiększoną ilość tlenu i składników odżywczych dzięki odpowiedniemu przepływowi krwi. Gdy jednak światło naczyń krwionośnych jest zwężone przez złogi miażdżycowe, krew nie może swobodnie przepływać. Mięśnie zaczynają pracować „na deficycie tlenowym”, co powoduje uczucie bólu, pieczenia, a czasem kurczu. Po zatrzymaniu się zapotrzebowanie mięśni na tlen spada, ból ustępuje – i cykl się powtarza. Z czasem objawy mogą się nasilać – ból może występować przy coraz mniejszym wysiłku, a w bardziej zaawansowanym stadium pojawiać się także w spoczynku, zwłaszcza w nocy. 

3. Obrzęki i uczucie ciężkości nóg – nie tylko kwestia zmęczenia

Obrzęki kończyn dolnych (zwłaszcza pojawiające się pod koniec dnia lub po długim staniu czy siedzeniu) często bywają tłumaczone zmęczeniem, upałem albo przemęczeniem nóg. W rzeczywistości mogą jednak wskazywać na poważniejsze problemy – przede wszystkim na przewlekłą niewydolność żylną, czyli zaburzenie, w którym żyły nie są w stanie skutecznie odprowadzać krwi z kończyn dolnych z powrotem do serca.

Za prawidłowy przepływ żylny odpowiadają zastawki w żyłach, które zapobiegają cofaniu się krwi. Kiedy są one uszkodzone lub osłabione (np. na skutek przebytych zakrzepic żylnych, otyłości, braku aktywności fizycznej czy predyspozycji genetycznych), krew zaczyna zalegać w żyłach powodując wzrost ciśnienia żylnego. To z kolei prowadzi do przesiąkania płynu do tkanek, czego efektem są widoczne obrzęki, uczucie ciężkości, napięcia skóry, a czasem nawet ból lub pieczenie nóg.

Leczenie żylaków

4. Zmiany skórne i trudno gojące się rany

Skóra to jeden z najczulszych „wskaźników” stanu zdrowia naczyń krwionośnych. Zaburzenia ukrwienia powodują, że tkanki (zwłaszcza te w kończynach dolnych) nie otrzymują odpowiedniej ilości tlenu i składników odżywczych, co wpływa bezpośrednio na ich wygląd i zdolność do regeneracji. Sucha, cienka, błyszcząca skóra, brak owłosienia na nogach, zasinienia, przebarwienia, a także niegojące się rany to typowe oznaki przewlekłego niedokrwienia tkanek.

Jednym z częstszych objawów jest również atrofia skóry – jej zanik i zmniejszenie elastyczności. Tego rodzaju zmiany są szczególnie niebezpieczne, gdy dotyczą osób z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca. U tych pacjentów upośledzenie krążenia łączy się z zaburzeniami czucia (neuropatią), przez co nawet drobne urazy mogą prowadzić do poważnych zakażeń lub powstawania tzw. stopy cukrzycowej. Jeśli w okolicy goleni, stóp lub palców pojawiają się rany, które nie goją się przez kilka tygodni, krwawią lub mają tendencję do sączenia – jest to objaw alarmowy.

5. Nagłe zawroty głowy, zaburzenia widzenia i mowy – możliwe ostrzeżenie przed udarem

Niektóre objawy zaburzeń naczyniowych dotyczą bezpośrednio mózgu, który jest szczególnie wrażliwy na niedobór tlenu i składników odżywczych. Gdy przepływ krwi w tętnicach mózgowych zostaje przejściowo ograniczony (np. przez zwężenie tętnicy szyjnej spowodowane miażdżycą), mogą wystąpić tzw. przemijające ataki niedokrwienne (TIA, ang. Transient Ischemic Attack). Są to krótkotrwałe epizody objawów neurologicznych, które ustępują samoistnie w ciągu kilku minut do godziny. Mimo że mijają, nie powinny być ignorowane – są bowiem sygnałem ostrzegawczym, że ryzyko pełnoobjawowego udaru mózgu jest bardzo wysokie, zwłaszcza w ciągu najbliższych 48 godzin. Objawy TIA mogą obejmować m.in. nagłe zawroty głowy, utratę równowagi, podwójne widzenie, trudności z mówieniem, drętwienie i osłabienie kończyn. 

Sprawdź cennik usług