Bilanse i kalendarz szczepień dzieci – pamiętaj o wizytach u lekarza POZ

W Centrum Lekarskim ALFA w Bielsku-Białej, w Poradni Lekarza Rodzinnego dostępni są specjaliści medycyny rodzinnej i pediatrii. W przychodni świadczone są badania diagnostyczne oraz bilanse i szczepienia dzieci.

Czytaj więcej, jak wybrać lub zmienić lekarza POZ z NFZ?

Obowiązkowe szczepienia ochronne dzieci w Polsce i harmonogram szczepień

W Polsce szczepienia ochronne są realizowane zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO, tzw. kalendarz szczepień), który jest co roku aktualizowany. Aktualną wersję ogłasza w komunikacie Główny Inspektor Sanitarny. Realizowane są dwa rodzaje szczepień – obowiązkowe (bezpłatne) oraz zalecane (płatne). O umieszczeniu danej choroby w jednej z tych dwóch grup decydują takie czynniki, jak częstość występowania choroby, jej ciężkość, konsekwencje zachorowania oraz powikłania, a także czynniki ekonomiczne. Szczepienia obowiązkowe dzieci wykonuje się zwykle od urodzenia dziecka do ukończenia 19. roku życia.

Do szczepień obowiązkowych w Polsce w 2023 r. należą m.in.:

• Szczepienie przeciwko gruźlicy
• Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i A
• Szczepienie przeciwko rotawirusom
• Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi
• Szczepienie przeciwko pneumokokom i meningokokom
• Szczepienie przeciwko grypie, odrze, śwince, różyczce, ospie wietrznej
• Szczepienie przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka

Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu
Listę wszystkich obowiązkowych szczepień można znaleźć w Komunikacie Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na 2023 dziennikmz.mz.gov.pl/DUM_MZ/2023/87/akt.pdf

Jak przygotować się do obowiązkowego szczepienia dziecka?

Szczepienia obowiązkowe dzieci najczęściej wykonuje się w swojej przychodni Lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ), w ramach tzw. wizyty szczepiennej. Podczas wizyty lekarz najpierw przeprowadza wywiad zdrowotny z rodzicami, bada małego pacjenta i jeżeli nie ma przeciwskazań – zleca wykonanie szczepienia pielęgniarce. Pamiętaj, że szczepienia mogą powodować pewne skutki uboczne, takie jak zawroty głowy, nudności, a nawet stan podgorączkowy. Objawy zwykle ustępują samoistnie, po dobie lub kilku dniach.

Poradnia Lekarza Rodzinnego Bielsko-Biała

Czym są bilanse zdrowia dzieci?

Bilanse zdrowia dziecka (badania bilansowe) to okresowe profilaktyczne badania, które wykonywane są w różnych etapach życia. Pozwalają m.in. sprawdzić, czy dziecko rozwija się prawidłowo i nie ma wady wzroku, słuchu, wad postawy, zaburzeń ciśnienia tętniczego, nadwagi, otyłości, a także zaburzeń wzrostu, problemów w rozwoju psychicznym czy na tle psychosomatycznym.

Badania bilansowe nie są obowiązkowe, jednak z racji tego, że można skorzystać z nich bezpłatnie, lekarze oraz Ministerstwo Zdrowia zalecają, aby wykonywać je regularnie. W życiu każdego dziecka wykonuje się około 10 bilansów zdrowia, aż do uzyskania pełnoletności.

Harmonogram bilansów zdrowia dzieci

Pierwszy bilans dziecka (Bilans 0) wykonuje się zaraz po urodzeniu, jeszcze w szpitalu. Wówczas lekarz sprawdza budowę i zachowanie noworodka. Wykonuje także badania przesiewowe pozwalające wykryć m.in. wrodzoną niedoczynność tarczycy, mukowiscydozę czy problemy ze słuchem.

Kolejne bilanse zdrowia wykonywane są w wieku:

• 1–4 tygodnia
• 2–6 miesięcy
• 9 miesięcy
• 12 miesięcy
• 2 lat
• 4 lat
• 5 lat
• 9–10 lat
• 13–14 lat
• 16–17 lat
• do ukończenia 19. roku życia.

W przypadku dzieci przedszkolnych, bilans zdrowotny pozwala również określić, czy dziecko jest gotowe do rozpoczęcia nauki. Natomiast u młodzieży kontroluje, czy proces dojrzewania płciowego przebiega prawidłowo.

Poradnia POZ NFZ Bielsko-Biała (lekarz rodzinny Bielsko)

Jak przygotować się do bilansu zdrowia dziecka? Przebieg bilansu zdrowia 

Bilanse zdrowia dziecka są nieco mniej skomplikowane niż szczepienia, ale również wymagają odpowiedniego przygotowania. Oprócz książeczki zdrowia dziecka, warto również zabrać ze sobą jego dokumentację medyczną (np. karty z leczenia szpitalnego, wyniki badań). Warto pamiętać, że rodzic lub opiekun prawny ma obowiązek uczestniczyć w bilansach dziecka do 16 r.ż. Starsze nastolatki mogą już odbyć taką wizytę samodzielnie.

Podczas bilansu zdrowia lekarz rozpoczyna wizytę od wywiadu zdrowotnego z rodzicami lub w przypadku starszych dzieci – z samym młodym pacjentem. Następnie sprawdza jego dokumentację medyczną i przystępuje do ogólnego badania, mierzenia oraz ważenia dziecka. W zależności od wieku dziecka, może również wykonać pomiar ciśnienia tętniczego i dodatkowe badanie wzroku, słuchu, postawy, jamy ustnej itd. 

Wyniki pomiarów wzrostu i wagi dziecka są nanoszone na tzw. siatki centylowe. Są na nich zaznaczone dane statystyczne dotyczących polskich dzieci. Na tej podstawie lekarz POZ może określić, czy dziecko rozwija się prawidłowo. Wyniki są na bieżąco odnotowywane w książeczce zdrowia, dlatego lekarz może określić, jakie zmiany nastąpiły od ostatniego badania.

Centrum Lekarskie ALFA w Bielsku-Białej
ul. Grażyny 9, 43-300 Bielsko-Biała
tel.: 33 857 29 50
e-mail: bielsko@alfamedycyna.pl