Dlaczego warto badać ciśnienie w oku? Profilaktyka jaskry

Jej głównym czynnikiem ryzyka jest podwyższone ciśnienie w oku, które przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Dlatego właśnie regularne badania okulistyczne, w tym pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, mają kluczowe znaczenie w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu choroby. Im szybciej zostanie rozpoznany problem, tym większe są szanse na zahamowanie rozwoju jaskry i zachowanie dobrego widzenia.

Czym jest ciśnienie w oku i dlaczego ma znaczenie?

Ciśnienie w oku (ciśnienie wewnątrzgałkowe) to parametr określający, z jaką siłą ciecz wodnista wypełniająca gałkę oczną napiera na jej ściany. Utrzymanie prawidłowego ciśnienia w oku jest niezbędne, aby zachować właściwe funkcjonowanie nerwu wzrokowego i włókien nerwowych siatkówki. 

Przyjmuje się, że norma ciśnienia w oku wynosi od 10 do 21 mmHg. Równowaga pomiędzy produkcją cieczy wodnistej a jej odpływem decyduje o tym, czy osiągamy ciśnienie bezpieczne dla danego pacjenta. W praktyce jednak nie każdy pacjent dobrze toleruje wartości mieszczące się w granicach statystycznej normy – dlatego lekarz zawsze interpretuje wynik indywidualnie.

Kiedy mamy do czynienia z podwyższonym ciśnieniem w oku?

Kiedy dochodzi do utrudnienia odpływu cieczy wodnistej z oka, pojawia się podwyższone ciśnienie w oku. Utrzymujące się długo wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe może prowadzić do stopniowego uszkodzenia nerwu wzrokowego i zmian w polu widzenia. Z kolei zbyt wysokie ciśnienie w oku w krótkim czasie stwarza ryzyko szybszego pogorszenia wzroku.

Podwyższone ciśnienie w oku a ryzyko jaskry

Nie każde podwyższone ciśnienie w oku oznacza od razu chorobę – w takich przypadkach mówi się o tzw. nadciśnieniu w oku. Jednak utrzymywanie się wysokiego ciśnienia w oku przez dłuższy czas zwiększa ryzyko uszkodzenia nerwu wzrokowego i sprzyja temu, aby rozpoczął się rozwój jaskry. Szczególnie niebezpieczne jest to, że choroba może przebiegać bezobjawowo, aż do momentu pojawienia się ubytków w polu widzenia. Warto również wiedzieć, że istnieje tzw. jaskra normalnego ciśnienia – czyli postać, w której choroba rozwija się, mimo utrzymywania wartości w granicach prawidłowego ciśnienia.

Dlatego w procesie diagnostyki i leczenia kluczowe jest wyznaczenie indywidualnego ciśnienia docelowego – wartości, która spowalnia postęp choroby. Okulista może zastosować krople obniżające ciśnienie wewnątrzgałkowe, a w razie potrzeby także inne metody, w tym zabiegi operacyjne. Regularne monitorowanie poziomu ciśnienia wewnątrzgałkowego i kontrola pola widzenia to podstawowy element skutecznej profilaktyki i leczenia jaskry.

Centrum Leczenia Jaskry

Jak przebiega pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego?

Badanie polega na zmierzeniu oporu, jaki stawia rogówka podczas delikatnego nacisku. Najczęściej stosuje się:

• tonometrię bezkontaktową (tzw. metoda „na powietrze”),
• tonometrię aplanacyjną (uznawaną za złoty standard w diagnostyce),
• inne metody, np. tonometrię elektroniczną.

Warto podkreślić, że badanie jest krótkie i rutynowo wykonywane podczas wizyty okulistycznej. Jego wynik zawsze należy analizować w kontekście innych badań, takich jak ocena tarczy nerwu wzrokowego czy badanie pola widzenia.

Poradnia Okulistyczna

Leczenie jaskry i kontrola ciśnienia w oku

W przypadku rozpoznania choroby celem leczenia jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego do wartości, które są bezpieczne dla pacjenta. Służą temu przede wszystkim krople obniżające ciśnienie w oku, wpływające na produkcję cieczy wodnistej w oku lub ułatwiające odpływ cieczy wodnistej z oka.

Gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych efektów, stosuje się inne metody, takie jak laseroterapia czy zabiegi operacyjne. Celem wszystkich tych działań jest uzyskanie i utrzymanie takiego poziomu ciśnienia, który nie doprowadzi do dalszych uszkodzeń nerwu wzrokowego i progresji choroby.

Profilaktyka i regularne badania

Choć każdy powinien regularnie badać ciśnienie w oku, szczególnie istotne jest to w określonych grupach ryzyka. Do osób, które powinny pamiętać o regularnych pomiarach należą:

• osoby powyżej 40. roku życia,
• pacjenci z obciążonym wywiadem rodzinnym w kierunku jaskry,
• osoby zmagające się z krótkowzrocznością wysokiego stopnia,
• pacjenci chorujący na cukrzycę lub nadciśnienie tętnicze,
• osoby, u których stwierdzono inne choroby oczu wymagające obserwacji.

Systematyczne kontrole pozwalają wcześnie wykryć zarówno zbyt niskie lub zbyt wysokie wartości ciśnienia, jak i inne czynniki ryzyka choroby. Dzięki temu możliwe jest szybkie wdrożenie terapii i zatrzymanie postępu jaskry. Warto pamiętać, że choć wyższe ciśnienie w oku nie zawsze oznacza chorobę, to zawsze wymaga kontroli. Tylko regularna diagnostyka i współpraca z okulistą pozwalają na utrzymanie zdrowia oczu i zachowanie dobrego widzenia na lata.

Profilaktyka jaskry w Centrum Lekarskim ALFA – diagnostyka i kompleksowa opieka

W Centrum Lekarskim ALFA w Skoczowie pacjenci mają możliwość skorzystania z profilaktycznych badań okulistycznych, w tym pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego. Lekarze okuliści prowadzą pełną diagnostykę jaskry: od oceny ciśnienia, przez badania dna oka, aż po ocenę pola widzenia czy obrazowanie nerwu wzrokowego. Dzięki temu pacjent otrzymuje nie tylko wynik pojedynczego badania, ale również kompleksową ocenę stanu narządu wzroku.