Zwyrodnienie plamki żółtej AMD – objawy, diagnostyka, leczenie

Czym jest plamka żółta i jakie pełni funkcje?

Plamka żółta to mały obszar siatkówki oka o dużym zagęszczeniu fotoreceptorów, które odpowiadają za rozróżnianie kolorów. Są to tzw. czopki. Oprócz nich w oku znajdują się jeszcze pręciki – fotoreceptory odpowiedzialne za odbieranie światła. Plamka swoją nazwę zawdzięcza żółtemu barwnikowi zlokalizowanych w niej fotoroceptorów. Mówi się, że jest strefą oka o najbardziej precyzyjnym widzeniu, bowiem występuje w niej największe zagęszczenie fotoreceptorów – komórek odpowiedzialnych za widzenie. Plamka żółta odpowiada także za widzenie centralne i wyraźne dostrzeganie detali.

Czym jest zwyrodnienie plamki żółtej AMD? 

AMD (Age-related Macular Degeneration), czyli zwyrodnienie plamki żółtej – to choroba siatkówki, która upośledza komórki znajdujące się w centrum siatkówki. To z kolei powoduje stopniowe pogorszenie widzenia, a nawet utratę widzenia centralnego. Zazwyczaj dotyka ona każdego oka, ale może mieć różne stopnie zaawansowania.

Choroba może rozwinąć się w wyniku naturalnego procesu starzenia się organizmu. Dlatego najbardziej narażone są osoby po 50. roku życia. Inne dokładne przyczyny rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej nie zostały jeszcze poznane. Można jednak wymienić kilka czynników ryzyka, które również mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby. Są to:

• czynniki genetyczne,
• choroby przewlekłe: cukrzyca, nadwaga, nadciśnienie tętnicze, choroby układu krążenia,
• palenie papierosów,
• niedobory luteiny, witaminy C i E,
• nadmierny kontakt oczu z promieniowaniem ultrafioletowym.

Jak diagnozuje się AMD?

Zwyrodnienie plamki żółtej AMD rozpoznaje okulista, który najpierw przeprowadza z pacjentem szczegółowy wywiad dotyczący odczuwanych dolegliwości.  Następnie lekarz przeprowadza dokładne badania okulistyczne. W diagnostyce chorób siatkówki pomocne jest badanie OCT, czyli badanie koherentnej tomografii siatkówki. Specjalista może także zdecydować o wykonaniu bardziej inwazyjnych badań, do których należą np. angiografia fuoresceinowa i indocyjaninowa.

Jakie są objawy zwyrodnienia plamki żółtej AMD?

Początkowe objawy rozwijającego się zwyrodnienia plamki żółtej mogą różnić się w zależności od rodzaju choroby — AMD suchego lub wysiękowego. Zwykle najpierw pojawiają się problemy z wyraźnym widzeniem, w szczególności z bliska, np. podczas czytania. Chory może widzieć również zniekształcone linie proste, rozmyte krawędzie oglądanych przedmiotów, rozmyty obraz przedmiotów oglądanych z bliska. Uciążliwe objawy pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium choroby. U chorego może pojawić się wtedy ciemna plama w centralnym polu widzenia. 

Centrum Leczenia Chorób Siatkówki w Centrum Lekarskim ALFA.

Rodzaje zwyrodnienia plamki żółtej AMD 

Zwyrodnienie plamki żółtej AMD występuje w dwóch postaciach: suchej (nie wysiękowej) i mokrej (wysiękowej). Sucha postać zwyrodnienia plamki żółtej diagnozowana jest u około 90% pacjentów. Przebieg choroby jest raczej łagodny, uszkodzenia siatkówki spowodowane tworzeniem się złogów następują powoli i stopniowo. Może to powodować stopniowe pogorszenie widzenia, ale nie prowadzi do całkowitej utraty wzroku.

Mokra (wysiękowa) postać zwyrodnienia plamki żółtej wymaga podjęcia leczenia w trybie pilnym. Nieprawidłowa błona neowaskularna w obszarze plamkowym powoduje przesięk w obszarze plamkowym i obrzęk siatkówki. Choroba może prowadzić do poważnego uszkodzenia fotoreceptorów oraz innych warstw siatkówki, prowadząc do znacznego upośledzenia ostrości wzorku, w skrajnych przypadkach do ślepoty. 

Jakie są sposoby leczenia AMD?

Postać sucha zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD) nie wymaga leczenia, ale istnieją metody, które mogą pomóc spowolnić postęp choroby i poprawić widzenie. 
Leczenie suchej AMD jest procesem długoterminowym. Pacjenci z tą chorobą powinni regularnie odwiedzać lekarza okulistę, aby monitorować postęp choroby, i odpowiednio wcześnie wykryć progresję choroby do postaci wysiękowej. W terapii suchego AMD stosuje się dietę bogatą  w antyoksydanty, takie jak luteina, zeaksantyna i witamina C, które mogą pomóc spowolnić postęp AMD.

Leczenie postaci wysiękowej AMD ma na celu spowolnienie lub zatrzymanie rozwoju choroby i zapobieganie dalszej utracie wzroku.

Do najczęściej stosowanych metod leczenia AMD wysiękowej należą:

• iniekcje doszklistkowe – zastrzyki z lekiem  anty-VEGF podawanym do wnętrza oka co kilka tygodni lub miesięcy, wykonuje się, aby zablokować wzrost nowych naczyń krwionośnych  i zmniejszyć obrzęk plamki 

Program Lekowy NFZ w leczeniu AMD w Centrum Lekarskim ALFA

Obecnie standardem leczenia AMD wysiękowej są wspomniane iniekcje doszklistkowe z preparatów anty-VEGF. Narodowy Fundusz Zdrowia prowadzi specjalny Program Lekowy w leczeniu AMD za pomocą iniekcji doszklistkowych. Centrum Lekarskie ALFA w Skoczowie jest ośrodkiem okulistycznym, w którym realizujemy Program NFZ. W ramach Programu leczenie wysiękowej postaci AMD wraz z diagnostyką chorób siatkówki jest w całości finansowane przez NFZ.

Leczenie AMD i DME w Centrum Lekarskim ALFA.